1- بهانه‌های عامه پسند
یکی از اقدامات اساسی دشمنان در پیش برد اهداف خویش، تمسک به بهانه های عامه پسند است تا از طریق همراه نشان دادن خود با عموم مردم بتوانند اهداف خود را پی بگیرند . حضرت علی(ع) در خطبه 194 میفرمایند:«در هر دلى راهى، و بر هر اندوهى اشک ها مى ریزند. اما مساله اینجاست که در آغاز، راه را آسان اما سپس در تنگناها به بن بست مىکشانند».
امام علی(ع) در خطبه 26 می فرمایند که «انسان ضعیف هیچ گاه نمی تواند ظلم را از خود دور کند و حق جز با جدیت به دست نمی آید»
2- ایجاد شبهه
شبهه چیزی است که شبیه به حق است. امام علی(ع) می فرماید: «شبهه را از این رو شبهه نام نهادند که شباهت به حق دارد اما برای دوستان خدا، نوری که آنان را در تاریکی های شبهه راهنمایی کند، یقین آن ها است، و راهنمای آن ها، مسیر هدایت است، ولی دشمنان خدا، گمراهی شان آنان را به شبهات دعوت می کند.»
ایشان در تعبیر بلندی می فرمایند که «الناس اعداء ماجهلوا؛ مردم دشمن چیزی هستند که نمی دانند.» در چنین شرایطی که حق و باطل درهم می آمیزند افراد بی بصیرت به خاطر فهم اشتباه به عنوان ابزاری در دست دشمنان قرار می گیرند و ناخواسته و با نیت حق مداری به عنوان عاملان عده ای که تعمداً حق و باطل را درهم آمیخته اند، عمل می کنند.
3- فریب افکار عمومی
حضرت علی(ع) در خطبه 200 می فرمایند: «وَاللهِ ما معاویة بأدهَی مِنِّی، وَلکِنَّهُ یَغدرُ وَ یَفجرُ. وَ لَولا کرَاهیّة الغَدر لَکُنتُ مِن أدهَی النّاس، وَ لکِن کُلُّ غُدرة فُجرةٍ، وَ کلُّ فُجرةٌ کفَرَة. «وَ لِکلّ غَادِر لِواءٌ یُعرَفُ بِهِ یَومَ القِیامَة؛ سوگند به خدا! معاویه از من سیاستمدارتر نیست، اما معاویه حلیهگر و جنایتکار است، اگر نیرنگ ناپسند نبود من از زیرکترین افراد بودم. ولی هر نیرنگی گناه، و هر گناهی نوعی کفر و انکار است، روز رستاخیر در دست هر حیلهگری پرچمی است که با آن شناخته میشود.»
4- تبلیغات و جوسازی
یکی دیگر از شگردهای همیشگی اهل باطل، جوسازی و تبلیغات منفی و خالی کردن دل مومنین و مجاهدین است. حضرت علی(ع) در اینباره می فرماید: «للحق دوله و للباطل جوله؛ حق ماندگار هست اما باطل اهل جولان دادن است.»
بر این اساس امیرمومنان می فرمودند: «ای مردم! در طریق هدایت از کمی افراد وحشت نکنید زیرا مردم در اطراف سفره ای اجتماع کرده اند که مدت سیری آن کوتاه و گرسنگی آن طولانی است.»
5- ایجاد اختلاف و تفرقه
امام علی(ع) در خطبه 122 یکی از راههای تاثیرگذاری و نفوذ شیطان را تبدیل جماعت به تفرقه می دانند. حضرت علی(ع) در خطبه 127 تاکید می کنند که به اکثریت التزام داشته باشید و از تفرقه بپرهیزید چرا که کسانی که عموم مردم جدا می شوند نصیب شیطان می گردند همچنانچه گوسفند جداشده از گله نصیب گرگ می گردد. بر این اساس و با توجه به این اهمیت، امام علی (ع) می فرمایند: هرکس مردم را به تفرقه فراخواند، اورا بکشید. هرچند در زیر عمامه من پنهان شده باشد.
6- استفاده ابزاری از مقدسات
یکی از شیوه های دشمنان استفاده ابزاری از مقدسات بوده است. استفاده معاویه در جنگ صفین از قرآن برای فریب یاران امام علی(ع) نمونه ای از این شیوه است. حضرت علی(ع) پس از فتنه تحکیم، در نامه ای به معاویه نوشت: «ثم انک قد دعوتنی الی حکم القرآن و لقد علمت انک لست من اهل القرآن و لاحکمه ترید؛ تو مرا به حکم قرآن دعوت کردی در حالی که اهل قرآن نیستی و حکم او را نمی خواهی»
عوامل شخصیتی:
امام علی (ع) در روایتی به چهار ویژگی کلیدی اشاره کرده و می فرمایند:
«من استطاع أن یمنع نفسه من أربعه اشیاء فهو خلیق بأن لاینزل به مکروهٌ أبداً قیل: وما هنّ یا أمیرالمؤمنین! قال: العجله واللجاجه والعُجب والتّوانی؛ هرکس بتواند نفس خود را از چها رصفت بازدارد و این امر جزء خلق او گردد، هیچ گاه واقعه ناخوشایندی متوجه او نخواهدشد. پرسیده شد که آن چهارصفت کدام است؟ فرمودند:
-1عجله: بدون تأنّى و دقت، تصمیم گیرى کردن و یا کارى را انجام دادن و یا حرفی را زدن.
-2لجاجت: اصرار و پافشارى ناحق، در مسأله اى که خلاف آن ثابت است اما فرد نمی خواهد از موضع خود کوتاه بیاید.
-3مغرورشدن و خودشگفتى: انسان، نقص ها و ضعف هاى خود را ندیده و محاسنش را بزرگ بشمرد.
-4کاهلى و سستى: کار امروز را به فردا افکندن و تأخیر انداختن»
منبع مقاله : خبرگزاری فارس
برچسب ها : نفوذ , دشمن , حضرت علی , راه های نفوذ ,
